Η κουζίνα της Παραγουάης είναι ένα μοναδικό μείγμα από γεύσεις και μαγειρικές των αυτοχθόνων Γουαρανί, των Ισπανών αλλά και των μεταναστών απ' τις γύρω χώρες. Γι' αυτό και τα πιάτα της είναι πολύ ιδιαίτερα, όχι μόνο από άποψη υλικών αλλά και λόγω του τρόπου παρασκευής τους.
Πριν από καιρό, όταν έγραφα για το πέρασμά μας από την Παραγουάη (εντάξει, έξι μήνες δεν το λες ακριβώς πέρασμα, αλλά τέλος πάντων), είχα υποσχεθεί στον επίλογο του κειμένου πως μια μέρα θα έγραφα περισσότερες λεπτομέρειες για τα όλα εκείνα που αγαπήσαμε σ' αυτή τη μοναδική χώρα. Κι επειδή σ' αυτή τη ζωή όλοι μας έχουμε κάποιες προτεραιότητες, ήρθε η ώρα να γράψω για τη δική μας: το φαγητό!
Στη λίστα που φτιάξαμε – και ήταν πολύ δύσκολο ν' αποφασίσουμε τι θα βάλουμε και τι θα βγάλουμε – περιλαμβάνονται φαγητά, γλυκά και ποτά που δοκιμάσαμε και μας άρεσαν, ανεξάρτητα απ' το αν είναι διάσημα ή άσημα...
Mbejú – Αγαπημένο mbejú, που νομίζω πως δε θα το βαρεθούμε ποτέ. Μη φανταστείτε τίποτα εξεζητημένο, ένα απλό κρεπάκι είναι, φτιαγμένο από άμυλο μαντιόκας, παραδοσιακό παραγουάνικο τυρί, λίπος ή βούτυρο ή λάδι, γάλα (αν έχεις), αλάτι. Αυτά όλα τα κάνεις ένα αμμώδες και ξερό μείγμα, τα ζουλάς μέσα σ' ένα τηγάνι πάνω στη φωτιά και αυτό ήταν! Κι αν αναρωτιέστε πόσο μας άρεσε, σας ενημερώνω πως είμαι ικανή να πάω ως την Παραγουάη μόνο γι' αυτό (εντάξει, και για όλα τα άλλα που ακολουθούν στη λίστα).
Chipa – Τυπική, κλασική, ταπεινή και πεντανόστιμη. Τίποτα παραπάνω από ένα αλμυρό ψωμάκι ζυμωμένο με παραγουάνικο τυρί και σε πολλές περιπτώσεις γεμιστό (πχ. chipa so'o – τσίπα με κιμά).
Πλανόδιος πωλητής chipa, στην Ασουνσιόν.
Παραδοσιακά, το έφτιαχναν τη Μεγάλη Βδομάδα, αλλά ευτυχώς σήμερα βρίσκεται παντού και πάντα. Το καλύτερο όλων είναι η στιγμή της μέρας που από το μεγάφωνο ενός βαν ακούγεται το μαγικό κάλεσμα: “Chipachipachipachipa...chipa calentita...chipa recién salida del horno...chipa almidón, chipa so'o...” κι εσύ πηδάς πέντε πέντε τα σκαλιά για να προλάβεις να βγεις να το σταματήσεις και να φορτώσεις μια σακούλα από δαύτες!
Η φίλη μας η Αναλία βάζει τις chipas που μόλις φτιάξαμε στον φούρνο. (Ασουνσιόν, Μεγάλη Εβδομάδα)
Mandioca – Στην Παραγουάη τη λένε mandioca, ίσως την έχετε συναντήσει κάπου ως “κασάβα”. Πρόκειται για μια αμυλούχο ρίζα που συνοδεύει, χωρίς υπερβολή, όλα τα πιάτα στην Παραγουάη.
Κρεατοζωμός και δίπλα η απαραίτητη βραστή μαντιόκα. (Santa Rosa del Aguaray)
Απλό, βραστό και χωρίς πολλά-πολλά – άντε λίγο αλάτι – ένα κομμάτι μαντιόκα, ειδικά αν είναι η εποχή της, λιώνει στο στόμα. Φανταστείτε την υφή της σαν κάστανο βραστό και την όψη της σαν πατάτα.
Pastel mandi'o – Μια empanada βελτιωμένη! Αυτό είναι το pastel mandi'o. Δηλαδή, παίρνουμε αλεύρι από μαντιόκα, το κάνουμε ζύμη και φτιάχνουμε πιτάκια, τα οποία τηγανίζουμε. Πώς γίνεται να είναι τόοοοοσο νόστιμο;!
Mandi'o chyryry – Αν για κάποιο λόγο δε φάγατε τη βραστή μαντιόκα σας χτες και τώρα ψιλομπαγιάτεψε, με αυτόν τον τρόπο θα της δώσετε καινούρια ζωή: την κόβετε κομματάκια, προσθέτετε κρεμμύδια, τυρί παραγουάνικο κι αν έχετε και κανένα άλλο μυρωδικό κι όλα αυτά τα πετάτε μέσα σε αυγά χτυπημένα και μετά στο τηγάνι. Ομελέτα δηλαδή. Ήδη πεινάω...
Περιμένοντας το φαγητό... (Mercadito, Asuncion)
Surubí – Αυτό είναι ένα ποταμίσιο ψάρι με πολύ ύποπτη φάτσα και – δυστυχώς για το ίδιο – με πολύ ωραία γεύση. Δύο εφαρμογές του έχουμε δοκιμάσει: milanesa de surubí και sopa de surubí. Δηλαδή φιλέτο τηγανισμένο σε στυλ σνίτσελ και ψαρόσουπα.
Κρεατόσουπα συνοδευόμενη από ψωμάκι και ψαρόσουπα (με surubí) συνοδευόμενη από τορτίγια. (Mercadito, Asuncion)
Οκ, το σνιτσελάκι μπορείτε να το φανταστείτε, η σούπα όμως είναι περίεργη για τα δικές μας συνήθειες κι αυτό επειδή μαζί με όλα τα λαχανικά και το ψάρι, ρίχνουν μέσα και γάλα και τυρί. Μη βιαστείτε να πείτε “μπλιαχ”, ο συνδυασμός είναι παράδοξα καταπληκτικός!
Chipa Guazú & Sopa Paraguaya – Αυτά τα δύο τα βάζω στην ίδια κατηγορία γιατί πρόκειται για αλμυρά κέικ με μοναδική διαφορά πως το πρώτο περιέχει κόκκους καλαμποκιού χοντροαλεσμένους στο οικιακό μπλέντερ, ενώ το δεύτερο γίνεται με καλαμποκάλευρο. Νοστιμότατα, με κρεμμύδι, τυρί, αυγά, λάδι (ή λίπος) ψημένα στον φούρνο. Η γευστική εμπειρία θ' αγγίξει παραδεισένια επίπεδα, αν σταθείτε τυχεροί και φάτε κάποιο απ' αυτά ή οποιοδήποτε άλλο φαγητό, ψημένα στον παραδοσιακό ξυλόφουρνο, τον “tatacuá”, που είναι χτισμένος με λάσπη και δε νομίζω να υπάρχει σπίτι – τουλάχιστον στην επαρχία – που να μην έχει.
Τυπικά παραγουάνικα πιάτα στο μενού εστιατορίου στο San Pedro del Yucuamandiyú.
Tortilla – Σε κάθε χώρα, η τορτίγια είναι και κάτι διαφορετικό. Στην Παραγουάη, στην απλή της μορφή, είναι μια αδιανόητα νόστιμη τηγανισμένη ζύμη (αυγά, γάλα, αλεύρι) με τυρί και κρεμμυδάκι φρέσκο. Αυτά μόνο. Τώρα που το ανέφερα, θέλω να φάω μια ντουζίνα.
Στήριξε το ταξίδι μας
Έστω κι 1€ μπορεί να μας κρατήσει στο δρόμο για παραπάνω καιρό και να μας βοηθήσει να μοιραστούμε περισσότερες ιστορίες!
Κάνε μια μικρή συνεισφορά
Αν σου αρέσουν οι ιστορίες μας, οι φωτογραφίες και τα βίντεό μας, μπορείς να μας βοηθήσεις να συνεχίσουμε.
ΜΠΕΣ ΣΤΟ WORLDVESPA CREW!Έχει κι άλλα πιάτα, που και τα δοκιμάσαμε και μας άρεσαν. Σούπες, μαγειρευτά, τηγανητά... Έχει και το περιβόητο asado (κρέας ψητό στα κάρβουνα), για το οποίο όλοι οι Παραγουανοί είναι περήφανοι. Τα περισσότερα υλικά που χρησιμοποιούνται, αλλά και οι τρόποι παρασκευής, είναι βαθιά επηρεασμένα από την Guaraní (η κύρια ιθαγενής εθνότητα της περιοχής) κληρονομιά της χώρας και γι' αυτό τον λόγο η κουζίνα της Παραγουάης είναι τόσο μοναδική. Άλλωστε, και οι περισσότερες ονομασίες των συνταγών είναι στη γλώσσα Guaraní.
Φάγαμε το κυρίως, πάμε στο επιδόρπιο τώρα:
Torta hû (torta negra) – Μια τυχαία ανακάλυψη μια μέρα σ' ένα σουπερμάρκετ, μας άνοιξε άλλη μια πόρτα στις παραδοσιακές συνταγές της χώρας. Πρόκειται για ένα κέικ με αλεύρι, λάδι και μέλι από ζαχαροκάλαμο. Τι στο καλό γίνεται και είναι τόσο νόστιμο, δεν ξέρω!
Ka'í ladrillo (dulce de maní) – Μέλι από ζαχαροκάλαμο και φιστίκια. Αυτό. Σε μια κατσαρόλα τα ρίχνεις όλα και σιγοβράζεις μέχρι να αρχίσει να καραμελώνει και να σκληραίνει και μετά το βάζεις σ' ένα σκεύος και περιμένεις να κρυώσει και το κόβεις σε τουβλάκια (ladrillo – τούβλο). Νόστιμο, θρεπτικό και δεν παθαίνει και τίποτα αν το κουβαλάς στα σαμάρια της βέσπας σου για μέρες.
Κι αν με τα παραπάνω διψάσατε (δεν είναι και πολύ ελαφρά όλα αυτά τα πιάτα) πάρτε και κάτι να πιείτε:
Πίνοντας mate dulce (mate de mbocayá) με τον κο. José Barrios και την γυναίκα του στη Villa Oliva.
Tereré – Το ιδανικό ρόφημα για τη σκανδαλώδη ζέστη της Παραγουάης. Το κλασικό λατινοαμερικάνικο μάτε, αλλά παγωμένο. Ιδιοφυές! Μάλιστα, πολλές φορές χρησιμοποιούνται και φρέσκα βότανα, που θα βρείτε να πωλούνται σε αμέτρητους πάγκους σε κάθε γωνιά των πόλεων και των χωριών. Έξτρα πλεονέκτημα: όλες οι γυναίκες που τα πουλούν, ξέρουν ακριβώς τις ευεργετικές τους ιδιότητες, οπότε αν τους πείτε από τι υποφέρετε, θα σας φτιάξουν και το ανάλογο μείγμα.
Mate cocido quemado – Σαν αυτό δεν υπάρχει άλλο! Ένα μοναδικό ρόφημα που παρασκευάζεται από φύλλα μάτε ξερά, που τα πετάς σ' ένα εμαγιέ κατσαρόλι μαζί με ζάχαρη κι ένα κάρβουνο αναμμένο! Αφού αρχίσει το βοτάνι να καπνίζει και η ζάχαρη να καραμελώνει, ρίχνεις βραστό νερό, σβήνει το κάρβουνο, το φιλτράρεις και το πίνεις. Ό,τι και να γράψω είναι λίγο!
Mate cocido quemado και chipa.
Αν κάποιος γνώστης της παραγουάνικης κουζίνας βρει ελλείψεις στη λίστα μας, θα έχει δίκιο. Όμως, σας θυμίζω πως εδώ είναι μόνο οι γεύσεις που αγαπήσαμε. Ένα φλιτζάνι κεμάδο και μια τσίπα δίπλα, είναι όλη η Παραγουάη μας!
Σ'ΑΡΕΣΕΙ Η ΒΟΛΤΑ;
Αγόρασε κάτι απ' τα ψιψιψόνια μας και δώσε μας μερικά παραπάνω χιλιόμετρα!