Ήταν νωρίς το μεσημέρι όταν μπήκαμε στην πρωτεύουσα της Χιλής. Απ' την πρώτη στιγμή που αφήσαμε τον αυτοκινητόδρομο κι αρχίσαμε να κινούμαστε στους δρόμους του Σαντιάγο, νιώσαμε το “χάσιμο” - τον αποπροσανατολισμό, που πάντα νιώθαμε όταν μπαίναμε σε μια μεγάλη πόλη. Αλλιώς είναι να βρίσκεσαι σε μια μικρή πόλη που οι γειτονιές είναι - μέσες-άκρες - σαφείς και προβλέψιμες και το κέντρο ένα και μοναδικό και τελείως διαφορετικό να μπαίνεις σε μια πόλη 6.000.000 κατοίκων. Έπρεπε ωστόσο σύντομα να καταλάβουμε πού βρισκόμαστε και να αναζητήσουμε κατάλυμα. Μετά από μερικούς γύρους και με τη βοήθεια του GPS, εντοπίσαμε το πολύβουο κέντρο που εκτείνεται γύρω απ' την πλατεία “Plaza de Armas”. Καθίσαμε σε μια καφετέρια με Wi-Fi, για καφέ και ιντερνετική αναζήτηση ξενοδοχείου. Δεν αργήσαμε να βρούμε κάποια χόστελ κι έχοντας σημειώσει τα πιο οικονομικά απ' αυτά στον χάρτη, ξεκινήσαμε να ψάξουμε για το μέρος όπου θα μέναμε τις επόμενες μέρες.

Στο Σαντιάγο θα έπρεπε να μείνουμε αρκετό καιρό. Συγκεκριμένα, όσο χρειαζόταν το καινούριο διαβατήριο του Στέργιου για να έρθει από την Ελλάδα. Έτσι λοιπόν, το επόμενο βήμα μας θα ήταν να νοικιάσουμε κάποιο δωμάτιο με το μήνα. Μετά από 5-6 κουραστικές ώρες αναζήτησης, βρήκαμε ένα χόστελ με διαθέσιμα κρεβάτια για τις μέρες που το θέλαμε. Ύστερα από τόσο καιρό στη σκηνή μας ή σε πολύ οικονομικά δωματιάκια των 2 ατόμων, μας κακοφάνηκε που έπρεπε να πληρώσουμε περίπου 7$ ο καθένας για ένα κρεβάτι σε κοιτώνα. Την επόμενη κιόλας μέρα, πήγαμε στην ελληνική πρεσβεία για να ξεκινήσουμε τις διαδικασίες ανανέωσης του διαβατηρίου. Εκεί πληροφορηθήκαμε πως θα χρειαζόταν 1 μήνας για να το παραλάβουμε. Αμέσως αρχίσαμε να ψάχνουμε στο airbnb για ενοικιαζόμενα διαμερίσματα ή δωμάτια. Απ' το Σαντιάγο, το μόνο που είχαμε δει ως εκείνη την ώρα ήταν η γειτονιά που μέναμε, η Barrio Brasil. Μια γειτονιά, δυτικά του κέντρου της πόλης, που όντας απ' τις παλιότερες του Σαντιάγο, έχει αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον αλλά κι έντονη πολιτιστική δραστηριότητα κι έναν μποέμ χαρακτήρα. Σ' ένα απ' τα παζάρια με μεταχειρισμένα αντικείμενα και ρούχα, που οργανώνονται στη γειτονιά τις Κυριακές, βρήκα ένα ζευγάρι μποτάκια με μόνο λίγα χιλιόμετρα και το αγόρασα για 1$. Η κοπέλα που μου τα πούλησε, με κοίταξε με απορημένο ύφος όταν με είδε να τα φοράω μπροστά της και να φεύγω. Σίγουρα θα σκέφτηκε: “Καλά, δεν έχει δεύτερο ζευγάρι;”. Ε, λοιπόν όχι, δεν είχα! Αλλά πού να της εξηγώ πως μου τα είχε φάει ένα κουτάβι στην έρημο...

Στο χόστελ μας είπαν πως θα μπορούσαμε να κάνουμε έναν διακανονισμό ώστε να μας χρεώσουν με τον μήνα, όμως οι σκηνές από την καθημερινότητα διεθνών τουριστών που είχαν έρθει για πάρτι στη Χιλή, δεν ήταν η καλύτερή μας επιλογή. Εγώ κάπως τα βόλευα στον γυναικείο κοιτώνα με τα κορίτσια που έρχονταν, έβαζαν ένα μπουκάλι κολόνια, έφτιαχναν το μαλλί κι έβγαιναν βόλτα. Ο Στέργιος όμως δεν ήταν καθόλου ικανοποιημένος απ' τους συγκατοίκους του. Τα αγόρια λοιπόν, ήταν λίγο πιο θορυβώδη, δύσοσμα και αγενή κι αφού στο χόστελ δεν υπήρχε ικανοποιητικός κοινόχρηστος χώρος όπου θα μπορούσαμε τουλάχιστον να καθόμαστε κάποιες ώρες της μέρας οι δυο μας, η ανάγκη να φύγουμε ήταν ζωτικής σημασίας.

Σύντομα η αναζήτηση στο airbnb απέδωσε καρπούς. Δυο μέρες μετά, πήγαμε στη γειτονιά Ñuñoa να δούμε από κοντά το διαμέρισμα ενός μέλους του airbnb που είχε αποδεχτεί το αίτημά μας να συναντηθούμε πριν το νοικιάσουμε. Η Ñuñoa είναι μια γειτονιά στο ανατολικό Σαντιάγο που φημίζεται ως μια από τις ζωντανές περιοχές με έντονη ανοικοδόμηση, κίνηση, μοντέρνα εστιατόρια και μπαρ. Το διαμέρισμα που είδαμε ήταν στον 11ο όροφο μιας καινούριας πολυκατοικίας κι ο ιδιοκτήτης του νοίκιαζε το ένα απ' τα δωμάτια. Ο ίδιος, όπως είπε, έλειπε πολλές ώρες απ' το σπίτι λόγω δουλειάς κι αυτό θα μας έδινε την άνεση να κινηθούμε στους κοινόχρηστους χώρους (κουζίνα, σαλόνι) ανενόχλητοι σχεδόν όλη τη μέρα. Η τιμή που μας έδωσε ήταν 300$ για τους δυο μας για όλο τον μήνα. Με μια θερμή χειραψία, επισφραγίσαμε τη συμφωνία και το μόνο που έλειπε ήταν να τελειώσει κάποιες επισκευές στο μπάνιο για να μας υποδεχτεί. Σε 3 μέρες από τη μέρα της συμφωνίας θα ήμασταν επιτέλους σ' ένα άνετο και ήσυχο διαμέρισμα. Αυτό έμελλε να είναι πιο περιπετειώδες απ' ότι μπορούσαμε να φανταστούμε...

Μόλις ένα 24ωρο πριν τη μέρα που θα μετακομίζαμε στο διαμέρισμά μας στη Ñuñoa, ο ιδιοκτήτης μας έστειλε ένα ιδιαίτερα εξοργιστικό e-mail, λέγοντάς μας πως κάποιοι φίλοι του είπαν πως μας είχε ζητήσει πολύ χαμηλό ενοίκιο και γι' αυτό, θεώρησε λογικό να μας δώσει το εξής τελεσίγραφο: είτε θα του δίναμε ακόμη 200$ (σύνολο 500$) ή θα το νοίκιαζε σε άλλον. Ωραία! Είχαμε ήδη ενημερώσει πως θα φεύγαμε απ' το χόστελ, είχαμε ήδη σταματήσει να ψάχνουμε για στέγη στο Σαντιάγο και πλέον, η μόνη μας επιλογή ήταν να τα μαζέψουμε και να φύγουμε γι' Αργεντινή. Η πόλη Mendoza ήταν η κοντινότερη και σίγουρα εκεί θα βρίσκαμε πιο φτηνές λύσεις. Βέβαια, δε θα φεύγαμε χωρίς να πούμε μια κουβέντα στον ιδιοκτήτη. Του στείλαμε λοιπόν ένα οργισμένο (ωστόσο όχι αγενές) e-mail, όπου με πολλές λεπτομέρειες του εξηγήσαμε πόσο λάθος ήταν αυτό που έκανε και σε πόσο δύσκολη θέση μας έφερε. Τα είπαμε, ξεθυμάναμε και χωρίς να περιμένουμε απάντηση, αρχίσαμε να σχεδιάζουμε το εναλλακτικό πλάνο για Mendoza. Σε λίγες ώρες όμως, ήρθε η απάντηση – πράγμα που μας εξέπληξε. Ο ιδιοκτήτης του διαμερίσματος μας έγραψε σε απολογητικό τόνο πως παρασύρθηκε απ' το ενδεχόμενο να βγάλει περισσότερα χρήματα και παραδέχτηκε πως δεν ήταν τίμιος απέναντί μας. Μας είπε πως με χαρά θα μας περίμενε την επόμενη μέρα και πως το ενοίκιο θα ήταν όσο είχαμε συμφωνήσει. Ποτέ δε μάθαμε αν όντως πέρασε κάποια συνειδησιακή κρίση ή αν φοβήθηκε μια καταγγελία εκ μέρους μας στο airbnb, αλλά εμείς την επόμενη μέρα το πρωί, χαζεύαμε τη θέα απ' το διαμέρισμά μας στη Ñuñoa.

Μέχρι εκείνη τη στιγμή, λίγα είχαμε καταφέρει να δούμε από την κουλτούρα της χώρας όπου βρισκόμασταν. Μια βόλτα στο σούπερ-μάρκετ μας έδωσε κάποια στοιχεία για την καθημερινότητα ενός μέρους των κατοίκων του Σαντιάγο. Ψηλές τιμές σε σχέση με τις γειτονικές χώρες και τεράστια ποικιλία σε έτοιμα, τυποποιημένα προϊόντα. Οι επιλογές σε προμαγειρεμένα και κατεψυγμένα τρόφιμα ήταν πολύ περισσότερες και πιο οικονομικές από το ν' αγοράσει κανείς φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Γελάσαμε πολύ όταν είδαμε πως μια απλή και ταπεινή πράσινη πιπεριά κόστιζε 1€. Μάλλον έπρεπε ν' αλλάξουμε λίγο τις διατροφικές μας συνήθειες ή να βρούμε μήπως υπάρχουν άλλες εναλλακτικές. Σύντομα επιβεβαιώσαμε πως το σούπερ-μάρκετ δεν είναι μονόδρομος. Στην κεντρική αγορά της πόλης (κάτι σαν σκεπαστή λαϊκή όπου πωλούνταν τα πάντα) οι τιμές ήταν απείρως πιο λογικές και η πιο ευχάριστη έκπληξη ήταν...οι φράουλες! Ως λάτρης της φράουλας, το να μπορώ ν' αγοράσω 1 κιλό πληρώνοντας λιγότερο από 1$ μ' έκανε χαρούμενη και το ψυγείο μας ήταν πάντα γεμάτο με τα λατρεμένα φρούτα.

Στη Χιλή καταλάβαμε τί σημαίνει να ζεις σε μια απ' τις πιο σεισμογενείς ζώνες του κόσμου!

Ο μήνας που περάσαμε στο Σαντιάγο πέρασε γρήγορα. Τον πρώτο καιρό εκμεταλλευτήκαμε την ησυχία του διαμερίσματός μας για να δουλέψουμε. Ο ιδιοκτήτης, όντως έλειπε τον περισσότερο καιρό και η συγκάτοικος που είχε νοικιάσει το άλλο δωμάτιο ήταν αρκετά διακριτική. Όταν ετοιμάσαμε το βίντεο και τα κείμενα για τη Βολιβία, μπορούσαμε πλέον να βγούμε και να εξερευνήσουμε την πόλη χωρίς άγχος. Κάθε μέρα, παίρναμε το βεσπάκι και πηγαίναμε σε διαφορετική περιοχή. Όπως κάθε μεγάλη πόλη, έτσι και το Σαντιάγο έχει πολλά πρόσωπα. Μένοντας σε μια μεσοαστική γειτονιά σχετικά κοντά στο κέντρο, βλέπαμε πως η καθημερινότητα μοιάζει πολύ μ' αυτή μιας ευρωπαϊκής μεγάλης πόλης. Η ζωή κινούταν σε γρήγορους ρυθμούς, ο κόσμος στα λεωφορεία, στα μαγαζιά, έτρεχε να προλάβει τη μέρα. Διάλειμμα για μεσημεριανό και ξανά στο γραφείο. Ακουστικά στα αυτιά και τελευταίας τεχνολογίας κινητά τηλέφωνα. Απ' τον 11ο όροφο όπου μέναμε, μπορούσαμε να δούμε την κίνηση, τους ανθρώπους να περπατούν βιαστικά και να νιώσουμε τον παλμό της πόλης...και τους σεισμούς! Στη Χιλή καταλάβαμε τί σημαίνει να ζεις σε μια απ' τις πιο σεισμογενείς ζώνες του κόσμου. Απ' τους πολλούς σεισμούς στους οποίους κανείς δεν έδινε σημασία, ξεχωρίσαμε δύο, που ήταν πάνω από 6 Ρίχτερ (6,5 και 6,9) και ήταν οι μόνοι που σχολιάστηκαν και στις ειδήσεις. Αφού δε φοβόντουσαν οι ντόπιοι όμως, είπαμε ν' ακολουθήσουμε το παράδειγμά τους.

Η άλλη γειτονιά που είδαμε στο Σαντιάγο, ήταν η Las Condes, όπου βρίσκεται η ελληνική πρεσβεία και χρειάστηκε να πάμε παραπάνω από μία φορά. Εκεί, τα πράγματα άλλαξαν κάπως. Όχι οι ρυθμοί της ζωής, αλλά το περιβάλλον. Φαρδιές λεωφόροι και γυάλινοι ουρανοξύστες μ' επιγραφές τραπεζών και πολυεθνικών εταιριών στις προσόψεις τους. Οι άνθρωποι μικροί δίπλα τους, σχεδόν ανύπαρκτοι. Ήσυχα, στενά δρομάκια γύρω-γύρω, με μονοκατοικίες κρυμμένες πίσω από τσιμεντένιους μαντρότοιχους. Στην περιοχή δέσποζε το Costanera Center. Ένας ουρανοξύστης 300 μέτρων. Ένα κτίσμα απ' αυτά που η κατασκευή τους έχει μοναδικό σκοπό να εξυπηρετήσει την ανθρώπινη ματαιοδοξία. Ρεκόρ ύψους για τη Λατινική Αμερική, ρεκόρ μεγέθους για το εμπορικό κέντρο που στεγάζει, ρεκόρ αντιδράσεων απ' τους κατοίκους που δεν ήθελαν έναν επιχειρηματία να παίζει παιχνίδια επιβολής της δύναμής του στον ουρανό του Σαντιάγο. Δεν τα κατάφεραν. Το κτήριο είναι εκεί κι ο κόσμος σταδιακά συνηθίζει είτε να το αγνοεί, είτε να δέχεται όλα εκείνα που του προσφέρει: εστιατόρια, κινηματογράφους, εμπορικά καταστήματα. Όπως μας είπαν κάτι Χιλιανοί φοιτητές που γνωρίσαμε αργότερα, το κτήριο αυτό συχνά παρομοιάζεται απ' αυτούς που αντιτάχθηκαν στην ανέγερσή του, με τον πύργο της Μόρντορ απ' τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών. Οι τελευταίοι όροφοι του ουρανοξύστη είχαν πρόσφατα ανοίξει για το κοινό κι αποφασίσαμε ν' ανέβουμε για να δούμε την πόλη από ψηλά. Μόνο τότε καταλάβαμε το μέγεθός του. Κτήρια που απ' το έδαφος μας φαίνονταν τεράστια, όταν τα κοιτούσαμε από εκεί πάνω, ήταν σαν κομματάκια τρισδιάστατου παζλ. Ίλιγγος!

Στο Σαντιάγο όμως, υπάρχουν και οι άλλες γειτονιές. Αυτές στις οποίες ζουν οι λιγότερο “τυχεροί”. Αυτοί που είτε ήρθαν από κάποια γειτονική χώρα σε αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής, είτε εκείνοι που η ίδια τους η χώρα, η Χιλή, δεν έχει κάποια θέση για να χωρέσουν. Είναι οι άνθρωποι που δεν μπόρεσαν να σπουδάσουν επειδή η εκπαίδευση στη Χιλή είναι πολύ ακριβή υπόθεση. Αυτοί που δεν μπορούν να δουλέψουν νόμιμα, που φέρουν το στίγμα του ανεπιθύμητου στη γυαλιστερή βιτρίνα της ανεπτυγμένης και συνεχώς εξελισσόμενης οικονομίας της Χιλής. Σ' αυτές τις γειτονιές, με τις υπαίθριες αγορές και τα παζάρια, με τα χαμηλά κτήρια και τα ξενοδοχεία που χρεώνουν με την ώρα, σ' αυτές τις γειτονιές ζει παράλληλα, στην ίδια πραγματικότητα, ένα μεγάλο μέρος των κατοίκων του Σαντιάγο. Άραγε υπάρχει κάπου στη συλλογική μνήμη χαραγμένο το παρελθόν της 17ετούς δικτατορίας του Πινοτσέτ; Οι 40.000 ψυχές που υπολογίζεται πως χάθηκαν συνολικά εκείνα τα χρόνια; Οι σημερινοί φοιτητές τί να σκέφτονται για το μέλλον τους; Λίγους μήνες μετά το πέρασμά μας απ' το Σαντιάγο, ξεκίνησαν μαζικές διαδηλώσεις κατά των υψηλών διδάκτρων στην εκπαίδευση και του εκπαιδευτικού συστήματος εν γένει, που αναγκάζει πολλούς Χιλιανούς να σπουδάσουν στη γειτονική Αργεντινή όπου η φοίτηση στα πανεπιστήμια είναι δωρεάν...

Άραγε υπάρχει κάπου στη συλλογική μνήμη χαραγμένο το παρελθόν της 17ετούς δικτατορίας του Πινοτσέτ;

Βόλτες, συζητήσεις και φωτογραφίες ήταν οι βασικές μας δραστηριότητες για το διάστημα που μείναμε στην πρωτεύουσα της Χιλής. Στο πρόγραμμα είχαν μπει και μερικές επισκέψεις στην πρεσβεία για διάφορα ζητήματα που προέκυπταν συνεχώς. Στις συζητήσεις μας με τους υπαλλήλους, μάθαμε κάποιες πληροφορίες, όπως για παράδειγμα, ότι υπήρχε ένα σουβλατζίδικο στην πόλη Castro στο νησί Chiloe. Μάλιστα, πρόσφατα η επιχείρηση είχε αλλάξει χέρια και το είχε ανοίξει ένας νέος άνθρωπος που είχε φύγει απ' την Ελλάδα λόγω της κρίσης. Δεν ξέραμε ακόμη αν θα κατευθυνόμασταν προς το νησί Chiloe, αλλά ένα πιτόγυρο είναι πάντα καλός λόγος! Η δεύτερη πληροφορία αφορούσε στην περιπέτεια που είχε ο Στέργιος με την ανανέωση του διαβατηρίου του έναν χρόνο πριν, στη Νότια Αφρική. Τότε, είχε ξεμείνει από κενές σελίδες κι όταν ήρθε σε επαφή με την ελληνική πρεσβεία στην Πρετόρια, ήρθε σε επαφή με μια μικρογραφία της χαοτικής πραγματικότητας του ελληνικού δημοσίου: υπάλληλοι χωρίς διάθεση να βοηθήσουν – το αντίθετο μάλλον – αγένεια, γραφειοκρατικές δυσκολίες. Τελικά το πόρισμα, όπως μας εξήγησε η ευγενέστατη υπάλληλος της πρεσβείας στο Σαντιάγο, ήταν πως οι συνάδελφοί της εκεί, απλώς αποφάσισαν να μη βοηθήσουν καθόλου τον Στέργιο, ενώ ήταν στη ευχέρειά τους. Τέρμα η γκρίνια όμως, πάμε γι' άλλα!

Το διαβατήριο ευτυχώς ήρθε μετά από ακριβώς 1 μήνα, χωρίς πολλά γραφειοκρατικά προβλήματα. Μας είχε κρατήσει σε αγωνία η υπηρεσία του ληξιαρχείου στην Ελλάδα που για κάποιο μυστηριώδη λόγο επέμενε πως δεν είχε λάβει τα φαξ(!) που επανειλημμένα είχε στείλει η πρεσβεία. Επίσης, σε αγωνία μας κράτησαν και οι φωτογράφοι που φοβόντουσαν ν' αναλάβουν την ευθύνη να βγάλουν τις απαραίτητες φωτογραφίες επειδή, όπως μας είπαν, η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες που κρίνει συχνά τις φωτογραφίες ως λανθασμένες κι αναγκάζει τους ενδιαφερόμενους να στέλνουν ξανά και ξανά μέχρι να τις δεχτεί! Τελικά, όλα πήγαν καλά. Με πολλά τηλεφωνήματα του Στέργιου και την επίδειξη παροιμιώδους υπομονής, τα καταφέραμε. Κρατούσε στα χέρια του το καινούριο διαβατήριο και ήμασταν έτοιμοι να φύγουμε.

Αποχαιρετήσαμε την άνεση του διαμερίσματος, φορτώσαμε το βεσπάκι και ξεκινήσαμε. Τις τελευταίες μέρες ήδη ανυπομονούσαμε για την αναχώρησή μας. Ο καιρός από μέρα σε μέρα βελτιωνόταν καθώς πλησίαζε το καλοκαίρι. Τα χιόνια στην κορδιλιέρα είχαν σχεδόν εξαφανιστεί απ' τις κορυφές και τα Χριστούγεννα απείχαν μόνο έναν μήνα. Απ' ότι φαινόταν, θα κάναμε γιορτές κάπου στην Παταγονία. Πού όμως;

Συνεχίζεται...